قربانقلی بردی­محمداف، رئیس جمهور ترکمنستان هفته گذشته در جریان سفر به رومانی، از تمایل کشورش برای پیوستن به خط لوله «اتصال دهنده آذربایجان – گرجستان – رومانی»، موسوم به خط لوله آگری خبر داد. این اظهارات در بیانیه مشترکی که توسط وی و ترایان باشسکو، رئیس جمهور رومانی، در پایان دیدار بردی­محمداف صادر شد نیز بازتاب یافت. در این بیانیه آمده است: «طرفین بر اهمیت انتقال گاز ترکمنستان به اروپا، از طریق خطوط لوله نابوکو و آگری که جزو اولویت­های رومانی هستند، تأکید نمودند». به علاوه، دو طرف بر ضرورت متنوع نمودن مسیرهای صادرات و واردات انرژی خود و همکاری­های بیشتر دوجانبه در زمینه انرژی تأکید کردند.

پروژه خط لوله آگری با هدف انتقال گاز مایع از آذربایجان به رومانی، از طریق ساحل دریای سیاه گرجستان طراحی شده است. کشورهای آذربایجان، رومانی، گرجستان و مجارستان روز 14 سپتامبر سال گذشته میلادی با امضای «اعلامیه باکو» در زمینه احداث این خط لوله به توافق رسیدند. بر اساس این پروژه، گاز مایع انتقال یافته به رومانی، در این کشور به گاز طبیعی تبدیل شده و سپس جهت تأمین نیازهای رومانی و دیگر کشورهای اروپایی مورد استفاده قرار خواهد گرفت. برای اینکه ترکمنستان بتواند در این طرح مشارکت کند، باید گاز طبیعی را از طریق خط لوله­ای از بستر دریای خزر به آذربایجان منتقل کند تا از آنجا به اروپا منتقل شود. در واقع چنین طرحی در ارتباط مستقیم با پروژه نابوکو است که احداث خط لوله­ای 300 کیلومتری از زیر دریای خزر را برای انتقال گاز ترکمنستان به غرب دریای خزر پیش­بینی کرده بود.

آنچه در این رابطه مورد توجه است این است که طرح خط لوله 300 کیلومتری یادشده، در واقع همان طرح خط لوله «ترانس خزر» است که از سال­های دهه 90 همواره به عنوان یکی از مسیرهای مورد نظر برای صادرات گاز ترکمنستان از آن نام برده می­شود. در حقیقت اکنون با توجه به عزم جدی­تر اتحادیه اروپا برای متنوع کردن منابع تأمین انرژی خود، احداث این خط لوله نیز به واقعیت نزدیک­تر می­شود. بنا به گفته کردیستین دولزال، نماینده رسمی پروژه نابوکو، خط لوله ترانس خزر به عنوان یکی از بخش­های اصلی تشکیل­دهنده این خط لوله تلقی شده و خارج از این پروژه نیست. به باور وی، خط لوله آگری هم موجب ایجاد تهدیدی برای نابوکو نخواهد بود، بلکه به عنوان طرحی مکمل ایفای نقش خواهد کرد.

به این ترتیب با وجود آنکه تاریخ شروع ساخت خط لوله نابوکو یک سال به تأخیر انداخته شد، اما در واقع این پروژه به شکل­های مختلف در جریان است. توجه به این نکته نیز ضروری است که اصولاً نابوکو خود بخشی از طرح وسیع­تر اتحادیه اروپا برای تأمین امنیت انرژی خود به شمار می­رود که با نام «کریدور جنوبی» از آن یاد می­شود. این کریدور شامل خط لوله نابوکو، خط لوله ترانس­آدریاتیک، جریان سفید و خط لوله ترکیه – یونان – ایتالیا است. همین نکته، درستی گفته­های دولزال را تأیید می­کند و نقش احتمالی خط لوله آگری را در تأمین امنیت انرژی اروپا نشان می­دهد